در زنجیــره ی تأمیــن، انبــار، عضــو مهمی برای اتصــال اجزای زنجیره محســوب می شــود. برای افزایــش بازدهــی و کاهش هزینه، ســامانه هایی بــرای مدیریــت انبــار طراحــی شــده اند. با این وجــود به روزرســانی روزانــه ی موجــودی انبار،محل اشــیا و ... به وســیله ی راه حل های مبتنی بر بارکد یا روش های دســتی مدیریت انبار بسیار ســخت و پرهزینه اســت. در مقاله ی ارایه شده،بــه نحوی امــکان اســتفاده از فنــاوری RFID که امــکان جمع آوری و اشــتراک اطلاعات را در انبار فراهم کند بررســی شــده اســت.
RFID یا فناوری شناســایی براســاس امــواج رادیویی،شــامل فرآیند و مجموعه تجهیزاتی اســت که به وســیله ی آن یک شناســه ی یکتا از طریق امواج رادیویی و به صورت بی سیم به کمک یک پروتکل از پیش تعریف شده از یک شیء دارای برچسب به برچسب خوان منتقل می شــود. در خلال فرآیند شناســایی لازم نیست برچسب و برچسب خوان در دید مســتقیم هم باشــند. ســامانه های RFID بــه دو صــورت فعــال و غیرفعــال عمل می کنند و چهار دســته ی فرکانسی اصلی دارند.فرکانــس کاری تأثیــر زیــادی روی محدوده ی خوانایی برای تشخیص برچسب دارد.
یکــی از ویژگی هــای مهم RFID ،عــدم نیاز به بــدون نیاز بــه دید مســتقیم، اشــیاء، پالت ها و جعبه ها به طور خودکار، با ســرعت بیشــتر و در مقیــاس بالاتر تشــخیص داده می شــوند. به این ترتیــب یکــی از کاربردهای خاص ســامانه های RFID ،استفاده از آنها در انبار است. مهم ترین نتایج اســتفاده از این سامانه در انبار به شرح زیر است:
ســامانه هــای RFID برخــلاف بعضــی از ســامانه های مشابه(مثل ســامانه های شناسایی صوت، روش های شناسایی نوری، پردازش تصویر،بارکد و ... ) بسیار مطمئن عمل می کنند. به طور مثال مزیت های RFID نسبت به بارکد به شرح زیر است:
RFID در چیدمان و انبار کالاها نیز کاربردهای ویژه ای دارد و کنترل اطلاعات محل چینش کالاها در انبار را به راحتی ممکن می کند.به عنوان مثال اگر محل کالا در سامانه ی انبار با محل واقعی آن یکسان نبود به کمک برچسب خوان قابل حمل تشخیص داده می شود و می توان این مغایرت را به مسؤول انبار اطلاع داد. در این سامانه حتی نیاز نیست محل کالاها از قبل مشخص باشد. بنابراین در چینش کالاها به جای توجه به محل چیدمان می توان به اندازه ی کالاها و محدودیت چینش کالاها در کنار هم توجه کرد.برای مثال می توان سامانه ای طراحی کرد که در صورت نزدیک شدن دو کالای ناهمگون به هم پیام خطایی صادر شود تا به سرعت این کالاها از هم دور شوند.
برای اجرای یک پروژه ی RFID کافی است تمام کالاهای انبار به برچسب RFID مجهز شوند. در برچسبها، کدی ذخیره می شود که به وسیله ی برچسب خوان خوانده می شود. این کد در نرم افزار مربوط به سامانه ی، معادل کالای خاصی قلمداد خواهد شد. تمام دربهای ورود و خروج انبار تحت پوشــش برچســب خوان های ثابت قرار می گیرند. بنابراین ورود و خروج ها تشخیص داده می شود.برچسب خوان های قابل حمل می توانند بدون اتصال به رایانه عمل کنند، به این ترتیب نوعی رایانه ی دستی (PDA)محسوب می شوند.برچسب خوان های قابل حمل می توانند در کاربردهای انبارگردانی یا پیدا کردن کالای خاصی در انبار به کار روند.
در سامانه ی پیشنهادی همه ی تجهیزات RFID در بازهی فرکانسی(UHF (860-960MHz کار می کنند.کــد مربــوط به هر شــیء به طور منحصــر به فرد در برچســب آن ذخیــره می شــود و می توانــد بــه وســیله ی دســتگاه های برچســب خــوان ثابــت یــا قابل حمــل خوانده یا نوشــته شــود. برچسب پیشنهادی برای سامانه ی انبار برچسب غیر فعال است به این معنی که معمولا برای ارسال اطلاعات موجود روی تراشه نیازی به باتری نیست و انرژی مورد نیاز تراشه از برچسب خوان دریافت می شود.برچسب های پیشنهادی طبق پروتکل های EPC CLASS 1 GEN 2 طراحی شده است. داده می تواند چندین بار از روی تگ خوانده شده یا روی آن ذخیره شود و در بیش از ۹۹ درصد موارد اطلاعات برچسب به درستی خوانده می شود. این نوع برچسب در برابر آب و خراشیدگی مقاوم است و داده می تواند حدود ۱۵ سال روی تراشه ی آن برچسب باقی بماند. تراشــه ی این برچسب ها قابلیت ذخیره ی حداقل ۲۴ رقم در مبنای هگزادسیمال را داراست.
این دستگاه کد ذخیره شده روی برچسب ها را می خواند. بدین صورت که با عبور برچسب از کنار دستگاه برچسب خوان، کد برچسب خوانده می شود و نرم افزار مربوطه اطلاعات مربوط به کد برچسب خوانده شده را نمایش یا تغییر می دهد. برچســب خوان هــای پیشــنهادی می تواننــد از دو نــوع ثابــت و قابل حمــل باشــند. می توان به برچســب خوان ثابت، آنتن متصل کرد. به کمک آنتن، قدرت خوانایی برچسب خوان افزایش یافته و عــلاوه بر آن می تــوان درب انبــار را به نحوی پوشــش داد که هر کالایی کــه از درب یا ورودی انبار عبور می کند شناســایی شــود. در شــکل زیر ،نمونه هایی از برچســب خوان و آنتن را مشــاهده می کنید.برچسب خوان قابل حمل، امکان خواندن کد ذخیره شده بر روی برچسب ها را در هر محلی فراهم می کند. یعنی می توان در انبار،با در دست داشتن برچسب خوان، از موجودی و یا محل کالای مورد نظر مطلع شد که این ویژگی از لحاظ صرفه جویی در زمان، بسیار حایز اهمیت خواهد بود. همچنین می توان اطلاعات برچسب خوانده شده را در قالب های Excel وText ذخیره نمود. امکان نصب نرم افزار برای آشکارسازی اطلاعات مربوط به برچسب نیز برای این نوع برچسبخوان وجود دارد. برچسب خوان پیشنهادی شرکت Ls استاندارد های (EPC CLASS 1 Gen ۲ EPC(C2G2 و ۶C-18000 ISO را پشتیبانی می کند.
![]() |
![]() |
![]() |
تمام سامانه های RFID برای آن که به طور مناسب مورد استفاده قرار گیرند به نرم افزارهایی نیازمندند که اطلاعات خوانده شده توسط برچسب خوان ها را پردازش کند. نرم افزار مورد نیاز در واقع عملیات پردازش کد نوشته شده بر روی برچسب و تبدیل آن به اطلاعات آیتم های درخواستی را عهده دار می باشد. به عنوان مثال، این آیتم ها می توانند شامل موجودی کل، موجودی هر قسمت از انبار،فهرست کالاها و سایر اطلاعات مربوط به آن مثل تاریخ ورود شیء به انبار، تاریخ انقضا، کالاهای ناهمگون با آن کالا، محل قرارگیری و ... باشد.بنابرایــن باید نرم افزاری برای ذخیــره، بازیابی و مدیریت اطلاعات طراحی کرد. این نرم افزار بسته به نیاز مشتری پیاده سازی می شود.