آیادوران‌معیارقراردادن‌شاخصGDPبه‌سرآمده است؟

تولید ناخالص داخلی (GDP) رایج‌ترین مقیاس برای اندازه‌گیری رشد اقتصادی است؛ اما امروزه با رشد تکنولوژی اعتبار این شاخص بیش از پیش زیر سوال رفته است.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از بلومبرگ، اندازه‌گیری تولید ناخالص داخلی در حین بحران بزرگ اقتصادی آغاز شد و به تدریج اهمیت آن به عنوان شاخصی برای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی سراسر جهان افزایش یافت. سرمایه‌گذاران بلندمدت بر اساس یافته‌های GDP  به تخصیص سرمایه پرداخته و معامله‌گران بر همین اساس به خرید و فروش سهام،‌ اوراق قرضه،‌ ارز و کالا می‌پردازند. یکی از این گزارش‌های مهم در روز جمعه با انتشار برآورد اصلاح‌شده GDP سه‌ماهه دوم آمریکا مورد بررسی قرار گرفت.

مشکل این است که به‌روز نگاه داشتن GDP با سرعت تغییر اقتصادی بسیار دشوار است. 

در عصری که با ۱۰ دلار شما می‌توانید یک دیسک‌فشرده خریده یا یک ماه اشتراک پخش موسیقی آنلاین را در اختیار داشته باشید‌، قیمت‌گذاری روی محصولات اقتصادی بسیار دشوارتر شده است و در حالی که اکثر اندازه‌گیری‌ها از اثرات توزیعی صرف‌نظر می‌کنند، GDP نابرابری رو به رشدی را که به سیاست‌مداران ضد توسعه‌ای چون دونالد ترامپ کمک می‌کند،‌ پنهان کرده است.

در حالی که دولت‌ها در جهان ثروتمند و بازارهای نوظهور در تلاش برای بازتولید نرخ‌های رشد و جهش‌های بهره‌وری دهه‌های گذشته هستند، تحقیقات بسیار ضروری‌تری برای ایجاد یک معیار اقتصادی متناسب‌تر بدین منظور در جریان است.

پل شرد، اقتصاددان ارشد اس‌اندپی اعلام کرد: «نقد GDP آسان است اما جایگزینی آن بسیار دشوار است. اگر دولت‌ها در حال مدیریت اقتصاد بر اساس این معیار باشند، آن‌گاه صلاحیت آن را دارند که اعلام کنند ما باید اندازه‌گیری‌های گسترده‌تری را اعمال کنیم.»

چنین تحقیقاتی در کارگزاری سهام در بمبئی هند و کنفرانس آماری در درسدن آلمان انجام شده است. در بمبئی، شرکت سرمایه‌گذاری آمبیت، شاخص مصرفی را بر اساس فروش وسایل نقلیه و استفاده از برق به عنوان مانعی بر ارقام رشد اقتصادی هند ایجاد کرد. موضوعی که نشان‌دهنده یک تردید آشکار در روش‌های موجود در جاهای دیگر بود. روش‌هایی که نمی‌توانند به طور مداوم حتی بخش‌های سنتی اقتصاد را اندازه‌گیری کنند و بنابراین به منظور استفاده از تصمیمات سرمایه‌گذاری، GDP باید مورد بازنگری گسترده‌ای قرار گیرد.

تمرکز غلط

این  نگرانی به ترس از اینکه متخصصان آمار، متغیرهای اشتباهی را اندازه‌ می‌گیرند، اضافه شده است. این هفته، اتحادیه بین‌المللی تحقیقات درآمد و ثروت در آلمان تشکیل جلسه داد که موضوع اصلی آن پرسش‌هایی در خصوص برابری درآمدی، تغییرات تکنولوژیک و استانداردهای زندگی بود؛ موضوعاتی که به راحتی در گزارش‌های GDP مشاهده نمی‌شود. 

الیور بلانچارد، اقتصاددان ارشد سابق صندوق بین‌المللی پول در یادداشتی در این ماه نوشت: «تمرکز تنها روی GDP یا رشد GDP در بسیاری از بحث‌های سیاست‌گذاری گمراه‌کننده است. اثرات توزیعی، یا اعوجاجاتی که روی ترکیب بیش از اندازه تولید تاثیر می‌گذارد، یا اثرات سیاست‌های کنونی بر تولید آینده به جای تولید کنونی، می‌تواند به اندازه رفاه روی GDP جاری تاثیرگذار باشند.»

اندازه‌گیری‌های غلط

علاوه بر این نگرانی در خصوص GDP و ارتباط آن موجب بازبینی‌های گسترده‌ای شده که ممکن است سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران را به مسیری اشتباه سوق دهد. پل داناوان اقتصاددان ارشد UBS و سوفی کنستابل تحلیلگر این بانک معتقدند، آمارهای کنونی بارها و بارها اصلاح می‌شوند. 

بر اساس نوشته این تحلیلگران، «این یک مشکل است؛ چرا که ارقام اولیه که موجب حرکت بازار می‌شود، تقریبا همیشه اشتباه است. نوسانات قیمت سرمایه بازخورد خود را به اقتصاد وسیع‌تر می‌دهد و بانک‌های مرکزی باید در بررسی سیاست‌های خود نسبت به  تاکید زیاد حد روی بازارها بسیار بسیار هشیار باشند.»

هفته گذشته در آمریکا، دنیس لاکهارت رئیس فدرال‌رزرو آتلانتا این پرسش را مطرح کرد که آیا آمار رسمی رشد ۱٫۲ درصدی در سه‌ماهه منتهی به ژوئن به درستی منعکس‌کننده فعالیت‌های اقتصادی است یا خیر؟

وی گفت: «اگر شما به ارقام رشد GDP در سه‌ماهه دوم نگاهی انداخته و فروش نهایی واقعی را مورد مطالعه قرار دهید، تصویر پایدارتری از حرکت اقتصادی پدیدار می‌شود.» 

در ژاپن، تحلیل جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که به جای افت در سال ۲۰۱۴، اقتصاد در واقع با تقویت رشد مواجه شده است. تلاش بانک مرکزی ژاپن برای ایجاد ارقام بهتر نظیر آغاز استفاده از شاخص مصرف، منجر به ایجاد تناقض میان آمار دولتی شد.

 

موضوع جهانی

در بریتانیا، چارلز بین، سیاست‌گذار پیشین بانک مرکزی با بازبینی مستقلی در ماه مارس توصیه کرد که در آمار ملی یک دگرگونی کلی شکل بگیرد. بین در این گزارش گفت: «ما نیاز داریم آمار اقتصادی به آینده بازگردد؛ وگرنه باید خطر از دست‌دادن بخش مهمی از اقتصاد مدرن را به جان بخریم.»

داستانی مشابه در سراسر دنیا وجود دارد. یوس مرش، عضو هیئت مدیره بانک مرکزی اروپا، در سخنرانی ماه فوریه خود نسبت به خطر تغییرات تکنولوژیک هشدار داد. دولت نیوزیلند یک چارچوب رفاه خوب دارد، در حالی که کمیسیون اروپایی نزدیک به یک دهه است که پروژه‌ای فراتر از اندازه‌گیری‌های سنتی GDP را در نظر دارد.

اندازه‌گیری‌های جدید

به منظور دستیابی به ارقام بهتر، سرمایه‌گذاران  شرکت سرمایه استیوارت در ادینبرو به دنبال تحقیقاتی در خصوص نواقص محاسبه GDP در آسیا و ارزیابی جایگزین‌های احتمالی هستند.

مقیاس تغییرات عامل اصلی مناظره‌ها در خصوص این موضوع است که آیا فعالیت‌های اقتصادی به درستی با این تغییرات درگیر شده‌اند یا خیر؛ مثلا پرداخت‌هایی که زمانی در پیشخوان‌ها انجام می‌شد و حالا به صورت آنلاین صورت می‌گیرد. 

گزارش OECD در ماه ژوئن نشان داد: در حالی که معیارهای GDP باید قادر به تطبیق با اقتصاد دیجیتال باشند، چالش‌های بسیاری وجود دارد. ندیم احمد و پل شرایر، برآورد کردند که Airbnb ارزش بازاری نزدیک به شرکت هلدینگ جهانی هیلتون دارد با وجود این، کمی کردن اثر اجاره‌نامه‌های Airbnb روی GDP بسیار دشوارتر است.