موجودي مواد و كالا بخش مهمي از دارائي بسياري از واحدهاي تجاري – صنعتي را تشكيل ميدهد . بنابراين روش ارزشيابي و ارائه آن در صورتهاي مالي تأثير بسزائي در تغيير وضعيت مالي شركت دارد . موجودي مواد و كالا مسائل با اهميتي از قبيل اندازه گيري ، كنترل و حفاظت را براي مديران و حسابداري مطرح مي كند.
حسابداری موجودی مواد و کالا با توجـه به اينكــه در مراكز صنعتي خريد ، انبارداري و نگهداري كالا در سطح وسيعي انجام مي پذيرد اهمیت پرنگ تری دارد،لذا هر چه صنعت مربوطه گسترده تر باشد بالطبع اقلام و كالاهاي مورد نياز و مصرف آن واحد بيشتر و متنـوع تر خواهـد بود . لذا جــهت بـرنامه ريزي و آينده نگري و نيز آگاهي از وضعيت موجودي و مصرف مواد و كالا و همچنين كنترل آنها از نظر مالي به واحد حسابداري انبارها نياز مي باشد. شايد بتوان گفت اين واحد يكي از مهمترين و حياتي ترين واحدهاي امورمالي مي باشد.
براي ايجاد دقت و كنترل هر چه بيشتر در امور كالا ، سيستم های مكانيزه ايجاد شده است كه مدیریت انبارها ، و کنترل موجودی مواد و کالا را نیز تحت پوشش قرار می دهد.
حسابداری موجودی مواد و کالا یا حسابداري انبار شامل فعاليتهاي مهمي نظير مديريت انبار، جانمايي كالا، مديريت موجودي مواد و کالا، ثبت ورود و خروج مواد و كالا، قيمتگذاري و حسابداري مواد و كالا، مديريت درخواستها و سفارش گذاري، انبارگرداني و غيره ميباشد. به دليل پيچيدگي، تنوع، اهميت و حجم بالاي فرايندهاي انبارداري و همچنين اهميت بالاي موجودي كالا، اين فعاليتها جزو نيازهاي اساسي بسياري از شركتهاي توليدي و تجاري ميباشد.
عمده مسئوليت هاي حسابدار موجودی مواد و کالا عبارتند از:
موجودي كالاي شركتهاي توليدي و بازرگاني تقريباً بيشترين سرمايه گذاري آن شركتها را شامل مي گردد . به همين دليل موجودي مواد و كالا مي بايست با مواظبت و مراقبت بيشتري اداره شود تا كارايي لازم منطبق با خط مشي هاي مديريت در آن حاصل گردد. به همين دليل توجه بيشتري نسبت به برنامه ريزي و اعمال سيستم هاي كنترل موجودي دراينگونه شركتها ميشود.
سيستم كنترل موجودي ضمن رفع نياز سازماني ، بالا بردن راندمان در حد مطلوب و بهينه نمودن هزينه هاي كل موجودي را به دنبال دارد از طرفي تصميم گيري در خصوص خريد انواع موجودي مقدار سفارش و بهترين زمان سفارش آنها خود از ديگر مواردي است كه مي بايد در خصوص موجودي كالا و مواد در يك شركت مورد بررسي قرار گيرد.
بعضي از دارائي ها به دليل ماهيت واهميت آنها نياز بيشتر به توجه مديريت نسبت به ساير دارائي ها دارند . غالباً موجودي هاي كالا ومواد درميان دارائيها توجه بيشتر مديريت را در شركتهاي توليديوبازرگانيجلب مينمايد زيرا اينگونه موجودي ها داراي 2 خصيصه و مشخصه مي باشند: