در ادامه آموزش حسابداری دولتی قصد داریم تا مفاهیم کلیدی حسابداری طرح های عمرانی را آموزش بدهیم.در ایتدا بایستی به مفهوم پیمان آشنا شویم.پیمان عبارتست از توافقی که به همراه شرایط و مدارک الحاقی در یک مجموعه غیرقابل تفکیک بین کارفرما و پیمانکار منعقد میگردد و دارای چهار رکن اصلی موافقتنامه - شرایط - مدارک الحاقی - تفکیک ناپذیری استاد میباشد.
پیمان از نظر شکل ظاهری دارای سه جزء است :
در اینجا برای یادآوری و نیز آشنایی بیشتر شما عزیزان مروری گذرا بر سه جزء فوق خواهیم داشت :
این واژه از دو کلمه موافقت و نامه ترکیب شده که موافقت به معنای با علم بودن و سازگاری و نامه یعنی نوشته که موافقتنامه را می توان چنین تعریف نمود ، سندی که توافق حداقل دو شخص را با همدیگر در یک موضوع نشان میدهد و قسمت اصلی پیمان، موافقتنامه میباشد و سایر قسمتهای پیمان تابع موافقتنامه پیمان هستند .
شرایط عمومی پیمان موافقتنامه سندی است که مشخصات اصلی پیمان ، مانند مشخصات دو طرف ، موضوع ، مبلغ ، مدت پیمان در آن بیان شده است و اهمیت موافقتنامه پیمان از اینجا آشکار میشود که در قسمت آخر ذیل ماده ۲ موافقتنامه آمده است : در صورت وجود دو گانگی بین اسناد و مدارک پیمان ، موافقتنامه بر دیگر اسناد و مدارک پیمان اولویت دارد. شایان ذکر است که تمامی صفحات موافقتنامه بایستی به مهر وامضاء نمایندگان مجاز طرفین و در صورت لزوم مهندس مشاور ممهور گردد.
شرایط عموم پیمان شرایطی است که اصول کلی حاکم بر پیمان را تعیین می نماید و تعهدات و التزامات مندرج در آن غیر قابل تغییر و در تمامی قراردادهای پیمانکاری جنبه عام دارد برای مثال وقتی در بند (ط) ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان ، پیمانکار در مقابل کارفرما مسئول اعمال کارکنان خود است ، این یک شرط کلی بوده و در تمامی قراردادهای پیمانکاری لازم الاجرا است و در مورد امضاء پیمان توسط طرفین توضیح این نکته ضروری است که اگر صفحه آخرشرایط عمومی پیمان در محل تعیین شده توسط نمایندگان مجاز دو طرف پیمان مهر و امضاء شود کافی است.
شرایط خصوصی پیمان عبارتست از تعهدات تبعی که با توجه به شرایط عمومی و متناسب با وضعیت و ماهیت هر یک از انواع قراردادهای پیمانکاری در محدوده تعیین شده تغییر می کند.
بدنبال ابلاغ موافقتنامه ، با اطمینان از وجود اعتبار و با توجه به مشخص شدن پیمانی بودن پروژه که در موافقتنامه قید میگردد و با تهیه بر آورد مالی بر اساس فهرست بهاء منتشره توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوسیله مدیریت فنی یا دفتر فنی دستگاه اجرایی ، آگهی برای مناقصه عمومی و یا دعوت از پیمانکاران واجد صلاحیت طبق لیست منتشره و موجود برای مناقصه محدود با توجه به ظرفیت خالی کاری و درجه و طبقه بندی آنان ( موضوع رقم حداقل و حداکثر مجاز بودن عقد قرارداد با پیمانکار ) صورت میپذیرد که پس از مشخص شدن برنده مناقصه سپرده های شرکت کنندگان به استثناء نفرات اول و دوم مناقصه عودت داده میشود و لازم به ذکر است که تفاوت رقم پیشنهادی نفرات اول و دوم نبایستی بیش از سپرده شرکت در مناقصه و بر اساس تبصره ۱ ماده ۶۴ آئین نامه مالی و معاملاتی دانشگاهها بیش از ۵% باشد که در غیر اینصورت مناقصه نفر دوم نخواهد داشت .
بدنبال ابلاغ به برنده مناقصه توسط کارفرما اقدام به تنظیم قرارداد مربوطه میشود و دفترچه پیمان که حاوی ضرایب و سایر مشخصات مربوط به پیمان می باشد توسط نمایندگان دستگاه اجرایی و پیمانکار مهر و امضاءمیگردد، سپس یک نسخه از قرارداد جهت تائید صحت ارجاع کار به سازمان مدیریت و برنامه ریزی ارسال میشود.
بعد از طی تمامی مراحل فوق که به صورت خیلی گذرا بیان شده است قرارداد فوق الذکر به ذیحسابی ارسال میگردد که شرایط و مدارک لازم برای پذیرش قرارداد از سوی ذیحسابی به شرح زیر خواهد بود :
مدارک لازم و ترتیب اسناد هزینه پروژه های عمرانی در دستگاه های دولتی به شرح زیر می باشد:
در ادامه هر کدام از موارد زیر را توضیح خواهیم داد.
طبق آموزش های قبلی پس از اتمام مراحل تنظیم صورت وضعیت برای پرداخت وجه سند تنظیمی باستناد مواد ۵۲ و ۵۳ قانون محاسبات عمومی کشور و۲۸ و ۴۶ آئیننامه مالی و معاملاتی دانشگاهها ، حواله پرداخت که به امضا رئیس دستگاه اجرایی ویا مقام تفویض اختیار شده از جانب وی که دارای شماره و تاریخ است معتبر بوده و ضمیمه سند پرداخت صورت وضعیت می شود .
حواله بایستی بدون قلم خوردگی بوده و حاوی مبلغ به عدد و حروف و شماره و طرح وفصل و نام گیرنده وجه باشد که نمونه ای از حواله پرداخت جهت دانلود ضمیمه میباشد.
فرم تائیدیه کار کرد باید دارای شماره و تاریخ وامضا های مجاز باشد که نمونه ای از این فرم ضمیمه میباشد . این فرم دارای شش قسمت میباشد به شرح زیر:
این فرم نیز همانند سایر مدارک مالی بایستی بدون قلم خوردگی بوده و به هیچ عنوان ارقام آن مخدوش ولاک گرفتگی نداشته باشد و فقط امضاء افراد مجاز وجاهت قانونی خواهد داشت .
فرم خلاصه وضعیت که نمونه ای از آن ضمیمه این پست میباشد ، بایستی دارای مهر و امضا ء مهندس ناظر و شماره و تاریخ بوده که در این فرم نیز کار کرد ابنیه، تاسیسات مکانیکی ، برق ، اضافه بها ، کارهای فاکتوری ، کارهای خارج از قرارداد، جمع کل کار کرد، پرداختهای قبلی ، مانده صورت وضعیت ۵۰ % سهم کارفرما و مبلغ نهایی حواله پرداخت آمده است که بایستی این فرم نیز بدقت و بدور از هر گونه قلم خوردگی و لاک گرفتگی و................ تنظیم گردد.
طبق بندالف ماده ٩ شرایط عمومی پیمان مهندس مشاور , شخص حقوقی یا حقیقی است که برای نظارت بر اجرای کار , در چار چوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان ، از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود و بدین ترتیب درمورد پروژه هایی که دارای مهندس مشاور می باشند ، بایستی آخرین رقم کارکردی پیمانکار که مورد تائید مهندس مشاور میباشد به طور مکتوب و بصورت نامه معتبر مهندس مشاور که دارای شماره و تاریخ و امضاء ومهر شرکت باشد اعلام گردد و الزامً بایستی اصل نامه مربوطه ضمیمه صورت وضعیت گردد.
درصورت ریالی یا خلاصه مالی ریزکارهای انجام یافته و کارکرد هر آیتم بدون ضریب و کارکرد هر آیتم با ضریب و میزان و مبلغ پیمانکار درج می شود که بایستی پس از بررسی آیتم ها عملیات ریاضی اعداد بطور افقی و عمودی نیز بررسی گردد و باید دارای مشخصات پروژه و امضاء پیمانکار - مهندس ناظر و در صورت وجود مهر و امضاء مهندس مشاور باشد.
درصورت متره یا زیر متره، عملیات انجامی و ردیف فهرست بهاء و تعداد یا ابعاد عملیات انجامی قید می گردد و بایستی دارای مشخصات پروژه و امضاء پیمانکار مهندس ناظر و در صورت وجود مهر و آمضاء مهندس مشاور باشد.
منظور از مفاصاهای مربوطه مفاصا حساب بیمه، شن و ماسه،معادن وفلزات وفیش مالیاتی میباشد که در مورد مفاصا حساب بیمه توضیح این نکته ضروریست که فقط برگ اصلی مفاصا حساب بیمه قابل قبول است نه برگهای دیگر که فاقد ارزش هستند و درضمن رقم مندرج درآن نیز بایستی با رقم آخرین کارکرد پیمانکار برابر باشد و در تمامی مفاصاهای فوق الذکر درج شماره قرارداد - نام پروژه و نام شرکت یا پیمانکار طرف قرارداد الزامی خواهد بود.
پس از عقد قرارداد یک نسخه از قرارداد باید به سازمان مدیریت و برنامه ریزی ارسال گرددکه به دنبال آن تائیدیه صحت ارجاع کاربه پیمانکار از طرف سازمان مدیریت وبرنامه ریزی پس از مراحل مربوطه و بررسیهای لازم صادر میگردد و بایستی این تائیدیه ضمیمه سندگرددچرا که در تمامی موافقتنامه های ابلاغی ازسوی سازمان مدیریت وبرنامه ریزی» هرگونه پرداخت را منوط به ارائه تائیدصحت ارجاع کار توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی دانسته است .
در ضمن برای مینوسها ( تخفیفها ) وپلوسها ( اضافه بها )بالای ۱۰ در مورد پروژه هاییکه دارای بودجه استانی میباشند نیاز به تائیدیه شورای فنی استان و برای پلوسهای بالای ۲۱۰ درمورد پروژه هایی که دارای بودجه ملی میباشند نیاز به تائیدیه شورای عالی فنی میباشد.
دفترچه شرایط عمومی پیمان دارای قسمتی بنام موافقتنامه میباشدکه موضوع پیمان، مدت پیمان، دوره تضمین و ....... درآن درج شده است که تصویرآن بایستی ضمیمه صورت وضعیت گردد که البته این اوراق در موقع عقد قرارداد ممهور به مهر و امضاء نمایندگان طرفین شده است و نمونه ای از موافقتنامه پیمان تحت شماره ۴-۴ در قسمت ضمایم این فصل ضمیمه می باشد.
تصویری از صورتجلسه مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه موضوع ماده ۸۳ قانون محاسبات عمومی کشور و ماده ۶۶ آئینامه مالی و معاملاتی با امضاهای مجاز بایستی ضمیمه صورت وضعیت پرداختی گردد که نمونه ای از فرم صورتجلسه مناقصه در پایان این پست ضمیمه می باشد.
در بررسی صورت وضعیتها توجه به نکاتی ضروری است که برخی از آنها بدین شرح میباشد :
این کارت دارای دو قسمت است که یک قسمت حاوی مشخصات طرح - پروژه - ضرایب پیمان - مبلغ پیمان - مبلغ ۲۵٪ افزایش یا کاهش حجم کار و سایر مشخصات مربوط به پروژه میباشد و قسمت دوم کارت پیمانکاری به صورت یک جدول میباشد که در قسمت پیش پرداخت آن ، پیش پرداختهای اعطایی به پیمانکار در سمت راست ستون پیش پرداخت ( بدهکار ) نوشته میشود و در ازاء مستهلک نمودن پیش پرداخت به واسطه هر پرداخت صورت وضعیت در سمت چپ ستون پیش پرداخت (بستانکار) درج میگردد.
ستون على الحساب نیز به همین منوال تکمیل میگردد و در ستون پرداختهای قطعی ، رقم ناخالص صورت وضعیتی که پرداخت میشود ( بدون اعمال ۵٪ سهم کارفرما ) درج گشته و موقع هر پرداخت صورت وضعیت، رقم پرداختهای قبلی مذکور در فرم تائیدیه کار کرد که در بالا توضیح داده شد ، بایستی با جمع این ستون برابر باشد . در ستونهای مالیات، سپرده و بیمه نیز به ترتیب مبالغ ۵٪ مالیات، ۱۰٪ سپرده حسن انجام کار و ۶/۶ ٪ بیمه کسر شده از صورت وضعیت در حال پرداخت، لحاظ میگردد.
بدین ترتیب به سهولت یک خلاصه وضعیت از کلیه پرداختهای قطعی و موقت و کسورات پروژه های موجود را همواره در اختیار خواهیم داشت .
فایل های ضمیمه اشاره شده در این پست را می توانید از لینک زیر دانلود نمائید: