هزینه بهره اوراق قرضه و روشهای استهلاک اوراق قرضه چیست ؟

هزینه بهره اوراق قرضه :

ارزش اوراق قرضه به علت مغایرت بین نرخ بهره اوراق قرضه و نرخ بازار تحت تاثیر قرار گرفته لذا صرف یا کسر اوراق قرضه باعث تغییر هزینه بهره ادواری که توسط صادر کننده اوراق به حساب منظور میشود ، میگردد.

روشهای استهلاک کسر و صرف اوراق قرضه :

هزینه بهره ای که در هر دوره مالی به ثبت میرسد باید معادل هزینه بهره مورد عمل در بازار باشد .وقتی نرخ بهره مورد عمل (نرخ بهره موثر) بکار گرفته میشود.روش محاسبه بهره متعلقه در هر دوره به روش "نرخ بهره موثر" نامگذاری میشود.این روش عموما هنگامی کاربرد میابد که اوراق قرضه به کسر یا بهصرف صادر شده باشد .بنابراین روش نرخ بهره موثر جهت مستهلک نمودن کسر و یا صرف اوراق قرضه بکار میرود. در صورتی که اختلاف کاربرد روش نرخ بهره موثر و روش مستقیم با اهمیت نباشد میتوان از روش مستقیم استفاده نمود. بنابراین جهت تعیین هزینه بهره هر دوره و استهلاک کسر و صرف اوراق قرضه دو روش بکار میرود:

1. روش نرخ بهره موثر
2. روش مستقیم

کاربرد روش نرخ بهره موثر :

الف-زمانی که اوراق قرضه به کسر صادر میشود:

وقتی که اوراق قرضه به مبلغی کمتر از مبلغ اسمی به فروش میرسد مبلغ اوراق قرضه در دفاتر (ارزش دفتری ) با گذشت زمان (در پایان هر سال) افزایش میابد تا اینکه در سررسید معادل مبلغ اسمی شود.بنابراین وقتی که اوراق قرضه به کسر فروخته میشود مبلغ ثبت شده در دفاتر به عنوان هزینه بهره در هر دوره مالی افزایش میابد .

ب-زمانی که اوراق قرضه به صرف صادر میشود :

وقتی که اوراق قرضه به مبلغی بیش از ارزش اسمی (به صرف) انتشار میابد ارزش دفتری اوراق با گذشت زمان کم شده و در نتیجه میزان هزینه بهره در هر سال نیز به تبع آن کاهش میابد.

روش مستقیم استهلاک کسر و صرف اوراق قرضه:

مبلغ اضافی هزینه بهره (کسر اوراق قرضه) و یا کاهش هزینه بهره (صرف اوراق قرضه ) ممکن است به نسبت مساوی سالانه در طول مدت اوراق قرضه مستهلک گردد.استهلاک مساوی سالانه صرف یا کسر اوراق قرضه روش مستقیم نامیده میشود.بنابراین وقتی که روش مستقیم استهلاک مورد عمل قرار می گیرد هزینه بهره هر سال به صورت یکنواخت و برابر به حساب سود و زیان منظور میگردد.لازم است توجه شود هنگامی که هزینه بهره هر شش ماه یکبار پرداخت میشود (یا در مواقعی که منطبق با پایان سال مالی نباشد ) به منظور جلوگیری از ایجاد حجم اضافی عملیات جهت استهلاک صرف یا کسر اوراق قرضه روش مستقیم به کار میرود . میزان استهلاک فقط در پایان سال محاسبه و به حساب منظور میشود .

نمایش صرف و کسر اوراق قرضه پرداختنی در ترازنامه :

هنگامی که شرکتی اوراق قرضه صادر مینماید ارزش دفتری آن برابر است با مبلغی که دریافت می نماید زیرا که مبلغ دریافتی براساس ارزش فعلی پرداختهای آینده ، با در نظر گرفتن نرخ بهره مورد عمل که به وسیله بازار تعیین میگردد، مشخص میشود . کسر و صرف اوراق قرضه ارزش اوراق را تعیین و در ترازنامه مستقیما به مبلغ اسمی اوراق اضافه یا از آن کسر میشوند. در شرح اوراق قرضه ( یا در یادداشتهای ضمیمه ) نرخ بهره مورد عمل بازار افشا میگردد.

هزینه های انتشار اوراق قرضه :

هنگام صدور اوراق قرضه هزینه های مختلفی ممکن است ایجاد شود . از قبیل : حق الزحمه پرداختی به وکیل یا کارگزار جهت تهیه قرارداد اوراق قرضه ، هزینه چاپ اوراق و آگهی ، هزینه های صدور اوراق قرضه ابتدا به عنوان یک دارایی به ثبت رسیده و سپس به روش مستقیم در طول مدت اوراق قرضه مستهلک میگردد. زیرا که درآمد حاصل از بکارگیری مبلغ اوراق قرضه در طول مدت آن تحقق میابد.

برخی از حسابداران هزینه های انتشار را به کسر اوراق قرضه اضافه و یا از صرف اوراق قرضه کسر می نمایند.بنابراین هزینه های صدور باعث افزایش نرخ بهره مورد عمل (نرخ بازار) اوراق قرضه میشود.

صدور اوراق قرضه بین تاریخ پرداخت بهره :

وقتی که اوراق قرضه بین تاریخ پرداخت بهره (اگر شش ماه یا یکساله است بین شش ماه و یا یکسال ) صادر شود، مبلغ بهره ای که مربوط به فاصله زمانی بین تاریخ پرداخت بهره و صدور آن میباشد به مبلغ اوراق اضافه شده و از خریداران اوراق قرضه دریافت میشود تا در راس شش ماه و یا یکسال آینده مبلغ بهره کامل به آنها پرداخت شود. به طور مثال : اگر قرار باشد بهره هر شش ماه یکبار در پایان شهریور و اسفند پرداخت شود و اوراق قرضه در تاریخ ۴/۱ صادر شود بهره سه ماهه گذشته هنگام فروش اوراق قرضه ازخریداران دریافت میشود تا در پایان شهریور ، ۶ ماه بهره به آنان پرداخت شود.

بازپرداخت اوراق قرضه قبل از سررسید :

اوراق قرضه پرداختنی ممکن است از جانب شرکتی که آن راصادر نموده است زودتر از سررسید بازپرداخت گردد. درآمد یا زیان که هنگام بازخرید زودتر از موعد اوراق قرضه حاصل میگردد برابر است با مابه التفاوت مبلغ پرداختی جهت بازخرید و ارزش دفتری منهای مبلغ مستهلک نشده هزینه انتشار اوراق قرضه به نسبت مقداری که خریداری شده است . درآمد یا زیان ناشی از بازخرید قبل از سررسید اوراق قرضه باعث تغییر نرخ بهره مورد عمل در زمان صدور اوراق قرضه میشود. لیکن وقتی که اوراق قرضه در سررسید مقرر بازپرداخت و ابطال میگردد هیچگونه درآمد یا زیانی ایجاد نخواهد شد زیرا که مبلغ پرداختی معادل مبلغ اسمی اوراق قرضه میباشد .

همچنین زمانی که کل اوراق قرضه صادر شده در یک زمان بازپرداخت میشود مانده حسابهای صرف یا کسر و همچنین هزینه های انتشار یکجا مستهلک میگردند.

سپرده وجوه استهلاکی اوراق قرضه :

در بعضی شرایط خریداران اوراق قرضه تقاضا میکنند که شرکت صادر کننده اوراق قرضه مبلغی را همه ساله جهت بازپرداخت مبلغ اوراق قرضه در سررسید تخصیص دهند. سپرده وجوه استهلاکی تضمینی است که در تاریخ سررسید به منظور بازپرداخت اوراق قرضه مورد استفاده قرار میگیرد . امیدوارم از این مباحث استفاده لازم را برده باشید . در ضمن میتوانید برای آشنایی با مباحث بیشتر حسابداری محصولات ما را از این لینک تهیه بفرمایید .