فوق العاده ها یکی از مباحث بسیار مهم حقوق و دستمزد می باشند و آشنائی با انواع فوق العاده ها و نحوه محاسبه آنها می تواند به شما کمک نماید تا به یکی از اجزای مهم تشکیل دهنده حقوق و دستمزد تسلط پیدا کنید.با توجه به ریزه کاری هایی که فوق العاده ها دارند در این پست تصمیم گرفتیم تا اطلاعات کاملی را از انواع فوق العاده هایی که در حقوق و دستمزد وجود دارد و شما بایستی با آنها آشنایی داشته باشید را برای شما بیان کرده و نحوه محاسبه هر کدام از این فوق العاده ها را نیز بیان کنیم.پس با ادامه این مطلب آموزشی با ما همراه باشید.
بر اساس تعریف ماده ۵۵ قانون کار، کار نوبتی به کاری گفته می شود که زمان انجام آن ثابت نیست و به دلیل ویژگی های شغلی، زمان حضور کارگر در محل کارش طی یک ماه تغییر می کند. به عنوان نمونه در مشاغلی مانند نگهبانی یا نگهداری از تأسیسات مخابراتی و ... کارکنان ناچارند برنامه حضور خود را در محل کار به گونه ای تنظیم کنند که در تمام ساعات شبانه روز، یک یا چند نفر از آن ها در محل شغل خود حاضر باشند.
با توجه به این که معمولاً کارهایی ازاین دست، خستگی و استرس بالایی برای افراد ایجاد می کند، روال این است که کارفرمایان زمان حضور کارگران را به تناوب تغییر می دهند. چنین مشاغلی با عنوان "کار شیفتی" یا "کار نوبتی" شناخته می شوند.
کارگری که در کارهای نوبتی مشغول فعالیت است، نسبت به کارگری که ساعات فعالیت او در ماه تغییر نمی کند، محدودیت های بیشتری خواهد داشت. به همین دلیل قانون گذار برای مشاغل نوبتی، مبلغی را به عنوان "حق شیفت" یا "فوق العاده نوبت کاری"در نظر گرفته است.
| نوبت کاری در قانون کار | ||
| زمان شیفت | درصد فوق العاده نوبت کاری | مبلغ فوق العاده نوبت کاری روزانه (مزد روزانه×درصد) |
| صبح و عصر | ۱۰ درصد | ۳۰٫۹۹۷=۱۰%×۳۰۹٫۹۷۷ |
| صبح، عصر، شب | ۱۵ درصد | ۴۶٫۴۹۷=۱۵%×۳۰۹۹۷۷ |
| صبح و شب یا عصر و شب | ۲۲٫۵ درصد | ۶۹٫۷۴۵=۲۲٫۵%×۳۰۹٫۹۹۷ |
| صبح: از ساعت ۶ الی ۱۴ | عصر: از ساعت ۱۴ الی ۲۲ | شب: از ساعت ۲۲ الی ۶ |
این مبالغ به صورت روزانه محاسبه شده است که به حقوق پایه اضافه می گردد، برای محاسبه ماهانه، باید ارقام به دست آمده را در تعداد روزهای ماه(۳۰،۳۱ یا ۲۹ روز) ضرب کنید. توجه نمایید در کارگاه هایی که در آن ها طرح طبقه بندی مشاغل اجراشده است، ملاک محاسبه حق نوبت، حداقل دستمزد تعیین شده با فرمول طرح طبقه بندی مشاغل است. به استناد ماده ۵۷ قانون کار، ساعات کاری برای مشاغل نوبتی، طی چهار هفته، نباید از ۱۷۶ ساعت بیشتر شود. بنابراین حداکثر فعالیت کارگران کارهای نوبتی در ماه های ۳۰ روزه حدوداً ۱۹۱ ساعت، در ماه های ۳۱ روزه حدوداً ۱۹۸ ساعت و در اسفندهای ۲۹ روزه حدوداً ۱۸۴ ساعت است و مازاد بر این میزان باید به صورت اضافه کار در دستمزد ماهانه کارگر محاسبه شود.
توجه گردد جهت محاسبه فوق العاده نوبت کاری کارگران یک واحد، می توان ۱۹۱ ساعت اول کارکرد کارگران(بدون احتساب ساعات اضافه کاری) را از کارت کارکرد ایشان استخراج و سپس نسبت ساعاتی که در تعداد ساعات استخراج شده به ساعت شب(از ساعت ۲۲ الی ۶ صبح) مقارن بوده، محاسبه گردد. چنانچه نسبت ساعات محاسبه شده به نیم نزدیک باشد فوق العاده نوبت کاری معادل ۲۲،۵ % مزد و چنانچه به سی وسه صدم (۰٫۳۳) نزدیک باشد میزان نوبت کاری ۱۵ درصد خواهد بود.
مستند به ماده ۵۸ قانون کار، برای هر ساعت کار در شب تنها به کارگران غیر نوبتی ۳۵% اضافه برمزد ساعت کار عادی تعلق می گیرد.
| فوق العاده شب کاری برای هر ساعت در سال ۹۶ | |
| مبلغ هر ساعت کار عادی | ۴۲،۲۸۹=۷،۳۳÷۳۰۹،۹۹۷ |
| مبلغ هر ساعت کار در شب | ۱۴،۸۰۱=۴۲،۲۸۹×%۳۵ |
| مبلغ هرروز شب کاری | ۱۰۸،۴۹۲=۳۰۹،۹۹۷×%۳۵ |
با توجه به ماده ۶۲ قانون کار، روز جمعه روز تعطیلی کارگران با استفاده از مزد است و در مشاغلی که برحسب ضرورت نیاز به فعالیت کارگران در این روز باشد روز دیگری بجای جمعه برای تعطیلی توافق شده و کارگرانی که به این ترتیب روزهای جمعه کار می کنند ۴۰% اضافه برمزد دریافت خواهند داشت.
| فوق العاده جمعه کاری برای هر ساعت در سال ۹۶ | |
| مبلغ هرروز کار عادی ۳۰۹،۹۹۷ | |
| ۳۰۹،۹۹۷×۱,۴۰= ۴۳۳،۹۶۸ فوق العاده جمعه کاری به ازای هرروز |
بر اساس ماده ۴۶ قانون کار، به کارگرانی که به موجب قرارداد یا موافقت بعدی به مأموریت های خارج از محل خدمت اعزام می شوند، فوق العاده مأموریت تعلق می گیرد. فوق العاده مأموریت در صورتی پرداخت می گردد که دارای شرایط ذیل باشد:
حق فوق العاده مأموریت: این حق نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنای روزانه کارگران باشد. همچنین کارفرما مکلف است وسیله یا هزینه رفت وبرگشت آن ها را طی مأموریت تأمین نماید. فوق العاده مأموریت مشمول بیمه و مالیات نمی باشد:
| محاسبات فوق العاده مأموریت برای هرروز در سال ۹۶ | |
| حداقل مبلغ هرروز مأموریت ۳۰۹،۹۹۷ |
در جدول زیر خلاصه مبالغ فوق العاده ها نمایش داده شده است:
| خلاصه جدول مبالغ قابل پرداخت بابت فوق العاده ها در سال 96 | |
| شرح | مبلغ |
| فوق العاده نوبت کاری صبح و عصر روزانه | 309,977 * 10% = 30,977 |
| فوق العاده نوبت کاری صبح، عصر، شب روزانه (۱۵٪) | 309,977 * 15% = 46,497 |
| فوق العاده نوبت کاری صبح و شب یا عصر و شب روزانه(22.5درصد) | 309,977 * 22.5% = 69,745 |
| فوق العاده شب کاری هرروز (۳۵) برای کارکنان غیر نوبت کاری | 309,977 * 35% = 108,492 |
| فوق العاده جمعه کاری به ازای هرروز (۴۰%) | 309,977 * 1.40 = 433,968 |
| حداقل فوق العاده مأموریت به ازای هر روز (۱۰۰%) | 309,977 |
شرایط بازنشستگی زنان در مشاغل مختلف
اقلام مشمول بیمه و مالیات را بهتر بشناسیم
استاندارد حسابداری شماره ۲ :صورت جریان وجوه نقد(نسخه قدیم)
اعلام زمان ثبت نام آزمون کارشناس رسمی دادگستری سال ۹۵
استانداردحسابداری شماره ۶ - گزارش عملکرد مالی
